Büyük Ayrılık

"Büyük Ayrılık, Osmanlı İmparatorluğu'nun XX. Yüzyıl başındaki çözülme sürecine Ege'den tanıklık getiren belgesel bir roman. Kemal Anadolu, Kurtuluş Savaşı öncesinde, Foça-Ayvalı-Midilli ekseninde yaşanılan olayları abartısız biçimde yansıtıyor. 1900'lü yılların Foçası'nı, Türkler ve Rumanların iç içe yaşadığı verimli Ege kasabasını tarihsel, kültürel, ekonomik boyutlarıyla ele alırken, yörede adım adım sürüklenilen savaşın ilk yansılarını, çözülen yakın ilişkilerin ne duruma geldiğini anlatıyor, Anadol. Bir yanıyla Stelyos Haralambos ailesinin serüvenleriyle o büyük çözülmenin getireceği ayrılığın arka planında olup bitenleri izliyor, diğer yanıyla da Ege'de, Osmanlı'nın ilk 'tehcir'inin öyküsünü buruk bir biçimde okuyoruz. Birinci Dünya Savaşı'na sürüklenen Osmanlı İmparatorluğu'nun bu zor dönemecinde İttihat ve Terakki'nin başlattığı iktidar kavgası, iç içe dostça yaşayan Türkler ile Rumların savaş çağının kurbanı edilmelerinin trajik bir öyküsü. Tarihsel kaynaklara dayanarak oluşturulan bu 'belgesel roman'ın en belirgin özelliği Kemal Anadol'un bir tür yerel tarih çalışması yaparak, romanın gerçekliğinin pekiştirici kişi-belgelerden hareket etmiş olmasıdır. Büyük Ayrılık, tarih bilincine katkı getiren, kurtuluştan kuruluşa geçen süreçte Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslaşma savaşımının hangi zorluklarla kotarıldığını belgeleyen bir roman. Bizleri çözülmenin, kopuşun ve tarihin belleğine götüren Büyük Ayrılık'ın belleklerde derin izler bırakacağına inanıyoruz." - Feridun Andaç-