Beynin Ötesi _{Beden ve Çevre, Hayvan ve İnsan Zihnini Nasıl Şekillendirir}

Hayvanat bahçesindeki bir şempanze yıllardır her sabah taş toplayıp, gün boyunca heyecanlı ve saldırgan bir ruh haliyle bunları ziyaretçilere fırlatıyorsa, üstelik bu taşları ihtiyaç duyacağı zamandan önce, sakince, kararlılıkla ve sistemli bir şekilde depolamışsa, bu davranış biçimi geleceği planlama anlamına mı gelir? Hayvanlar biz insanlar gibi gelişmiş bir bilinç biçimine ve bizimkine çok benzeyen bir iç dünyaya sahip olabilir mi? Onların (ve bizlerin) bilişsel kapasiteleri nelerdir? Beynimiz nasıl evrimleşti? Bu süreçte çevreyle nasıl etkileşti? Bu ve buna benzer sorulara yanıt arayan psikolog Louise Barrett insanbiçimci bakış açısı tuzağına düşmeden, günümüzde psikolojinin ve nörobilimin ulaştığı son noktaları aktarıyor. Yazar kitabında kaos kuramlarıyla son nörobilimsel bulguları birleştirerek 600 milyon yılı aşkın bir süre içinde evrilen insan ve hayvan beynine ışık tutuyor. Zihnin sadece beyinden ibaret olmadığını öne süren Barrett, biliş ve davranış süreçlerini, bedenlenmiş bir yaklaşımla araştırmanın aklı kavmamızı nasıl genişlettiğini ve zenginleştirdiğini vurguladıktan sonra, beden ve çevre zihin dediğimiz şeyin bileşenlerinden biriyse, nasıl oluyor da farklı türde bedenleri olan ve farklı çevrelerde yaşayan diğer hayvanların, onlara insan benzeri zihinsel durumlar atfedebilmemize izin verecek kadar bizimkine benzer şekilde akıl yürüttüklerini inceliyor.

Barrettin bu harika kitabı, bilişsel evrimi inceleyen gelecek kuşak bilim insanlarına bir aydınlatma feneri olacaktır.
Daniel J. Povinelli, Human Ethology Bulletin

Hem felsefi hem de bilimsel olarak zengin bir kitap bulmak oldukça zordur. Bu kitabı hem genel okurlara hem de üniversite öğrencilerine tavsiye ederim.
Roy Sugarman, Metapsychology

Beynin Ötesi hem eğlenceli hem de öğretici bir kitap. Aynı zamanda çok sağlam argümanlara sahip. Bilişsel bilimciler için vazgeçilmez bir kaynak olacak.
Mirko Farina, Phenomenology and Cognitive Sciences