Aykırı Düşünceler

Denis Diderot (1713-1784) çağının sınırlarını çok çok aşan Ansiklopedinin yayıncısı olan Diderot, yazdığı kitaplarla derin izler bırakmış yaratıcı ve üretken bir yazar ve aydınlanma devrinin önde gelen filozoflarından biridir. Bu kitap insanlar hakkındaki düşüncelerin seslendirilmesini içermektedir. - ... eliniz orada ne arıyor? - Giysinize baktım, kumaşı çok yumuşak. Ne anladınız? Hiç. Şimdi söyleyeceklerimi güzelce bir tartın; birbiriyle konuşan iki kişinin, aynı sözcükleri ve deyimleri kullandıkları halde, tümüyle birbirinden farklı şeyler düşünüp söyleyebilmeleri nasıl da kolay ve olağandır, anlarsınız. Size vereceğim örnek, bu bakımdan olağanüstü bir örnektir; dostunuzun o kitabı... Bir Fransız oyuncusuna bu kitap üzerine ne düşündüğünü sorun, kitapta ne varsa hepsinin doğru olduğunu söyler. Aynı şeyi bir İngiliz oyuncusuna sorarsanız, kitabın değiştirilecek bir tek tümcesi bile bulunmadığına ve yapıtın tam anlamıyla, sahnenin İncili olduğuna ant içerek güvence verir.