Anadolu'da Hıristiyanlığın Erken Dönemleri

Bu çalışmada Antik ve Geç Antikçağ'da Anadolu, Ege ve Ortadoğu'da Hıristiyanlığın
yayılmasında önemli rol oynayan Theosebes'lerin tarihi, temel inanışları ve mahiyeti
hakkında bilgi vermeye çalıştık. Batı dillerinde "God-Fearers", Grekçede de
"Theosebes" olarak bilinen gruplar Türkçe kaynaklarda "tanrıdan korkanlar" olarak
zikredilmektedir. Pavlus Hıristiyanlığının Anadolu'da yayılmasında önemli fonksiyona
sahip olan Theosebes'ler Hıristiyanlık öncesinde Grek ve Yahudi kaynaklarında da yer
almaktaydılar. Tarihsel kökeni muhtemelen Helenistik döneme uzanan Theos
Hypsistos gibi monoteist eğilimli bir takım inanç gruplarına kadar çıkarabileceğimiz
Theosebes'lerin, İslam kültürü içerisinde sayılabilecek bir takım fenomenlerle ilişkisi
kurulabilir. Bu bağlamda Theosebes'lerle Hanişerin aynı dinî grubu oluşturduğu
düşünülmektedir.