Allahçılar _{Orta Asya'da Yesevilik Kızılbaş Türkler Laçiler}

Dr. Ali Yaman; Alevilik-Bektaşilik alanında önemli çalışmalar yapmış ve bu konuda çok sayıda kitabı yayınlanmıştır. Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak-Türk Üniversitesi eski Mütevelli Heyet Başkanı Namık Kemal Zeybek´in önerisiyle 2002-2005 yılları arasında Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan´da gerek öğretim üyesi, gerekse araştırmacı olarak çeşitli görevlerde bulunmuştur. Alanında ilk olan bu çalışma, bu dönemdeki alan araştırmalarına dayanmaktadır. Yazar, halen Yeditepe Üniversitesi Antropoloji bölümünde misafir öğretim üyesi olarak Din Antropolojisi dersleri vermekte, Anadolu ve Orta Asya´da din-siyaset alanında araştırmalarını sürdürmektedir. Disiplinler arası bir yaklaşımla hazırlanan bu çalışma, Orta Asya´nın en istikrarsız bölgesi Fergana Vadisi´nde yaşayan gizemli bir topluluk olan Allahçılar/Laçiler hakkında, alan araştırmasına dayalı Türkiye ve dünyada yayınlanmış ilk ve tek kitap olması bakımından özel bir önem taşımaktadır. Vadi´nin Kırgızistan ve Özbekistan´daki köylerinde yaşayan ve çoğunluğunu Kırgız Türklerinin oluşturduğu Allahçılar, Türk tasavvufunun temel şahsiyeti Ahmet Yesevi´yi pirleri olarak kabul etmekte, kadınlı-erkekli, müzik ve raks-ı semaya dayalı ibadetleriyle de onun yolundan gittiklerini söylemektedirler. Ayrıca Allahçılar, çevrelerindeki diğer Müslüman topluluklarca dışlanmaları ve haklarındaki mum söndü/çırak öştü iftiraları bakımından, Anadolu´daki Alevi/Kızılbaş topluluklarla da bazı benzerliklere sahip bulunmaktadırlar. Bu çalışmada Allahçılar, Orta Asya´da etkili diğer tarikatlar olan Nakşibendilik, Kübrevilik, Kadirilik, sesli zikir geleneğini sürdüren Cehriye toplulukları ve Anadolu´daki Alevi-Bektaşi topluluklarıyla karşılaştırılmıştır. Dolayısıyla bu kitapla Türk dünyasında sufi oluşumların temelini oluşturan Yeseviliğin resmi ve hakim görüş dışında, alan bilgilerine dayanılarak bilimsel bir analizi yapılmakta, daha da önemlisi bu konu herkesin anlayacağı akıcı bir dille okuyucuya sunulmaktadır.