Ali Şir Nevayi _{Kitab-ı Tevarih-i Mülük-ı Acem}

Ali Şir Nevayi, hiç şüphesiz bütün kültür ve medeniyet tarihimizin çok seçkin
kişilerindendir; yazdığı eserlere, sahip olduğu düşüncelere, yaptığı işlere
bakıldığında bu düşüncenin hiç de abartılı olmadığı görülür. O, pek çok
eserinin başlangıç kısmında, yani sebeb-i telif bölümünde eserini yazma
sebebini anlatırken "Bu tür eserler Arap'ta ve Fars'ta çoktu, bu dilleri
bilmeyen Türkler de öğrensin diye Türkçe yazdım" ifadesini kullanır. Bu
düşünce Ali Şir Nevayi'yi, yaşadığı çağ ve sonrasında bütün Türklerin "hocası"
konumuna yüceltir.
Bu eser, Klasik Türk Edebiyatı'nın da temel kaynaklarından kabul edilen Fars
tarihi ve mitolojisinin kısa bir özetidir. Pişdadiler, Keyaniler, Eşkaniler ve
Sasaniler olmak üzere dört tabakada anlatılan Fars tarihi, daha eski
kaynaklardan da yararlanılarak yazılmış ve bu kaynaklara sık sık atıflar
yapılmıştır. Eserde sık anılan konulardan biri İran-Turan mücadelesidir, bu
durum tarihin bilinmeyen devirlerinden beri Türklerle İranlıların ilişki halinde
olduğunun göstergesidir.