İslâm Coğrafyası _{Ahsenü't - Takâsîm}

Bin Yıl Önce İslam Dünyası:
İnsanları en aşağılık, en şirret ve belalı olan ülke Huzistan'dır. Burada Beyrut ve Basınna adında iki şehirde yaşayanların önleri ile arkaları arasında parmak büyüklüğünde kuyrukları vardır. Iraklılar onlarla kavga ederken "Ulan kuyruklu!" derler. İbni Mes'ud, "Ben, Hz. Peygamber'in Huzlarla [Huzistanlılarla] evlenmeyin, çünkü onların damarlarından hainlik akar dediğini duydum" diye nakletmiştir.
Dünyada Errecan [İran'da] kadınlarından daha orospusunu göremezsin. Fustat'ın [Mısır'da] erkekleri ayyaş, karıları orospudur. Zaten her kadının iki kocası vardır. İbneliğin yaygın olması sebebiyle Beyt Cibril'in [Filisten'de] nüfusu azdır. Zerenc'de veled-i zina çoktur.
Şiraz'ın gelenekleri İslam için bir utanç vesilesidir. Nisabur, rezil erkeklerinin çokluğuyla bir numaradır. Humus ve Buhara halkından daha yakışıklısı, Harezm halkından daha çirkini, Ba'lebek ve Mısır halkından daha ayyaşı, Siraf halkından daha fasıkı, Sicistan ve Irak halkından daha körü, Semerkand ve Şaş [Taşkent] halkından daha hırlısı, Mısır halkından daha alçağı, Bahreyn halkından daha eblehi, Humus halkından daha ahmağı yoktur.
Deniz sahilinde veya nehir kenarında bulunan her şehirde oğlancılık ve zina yaygındır. Omman halkı hilekardır; teraziden çalar ve fasıktır. Aden'de aleni zina yaparlar. Şiraz'da genelevler çok fazladır ve hepsi de ruhsatlıdır. Tıpkı hamamlar gibi tıklım tıklımdır.
Buhara, bir bok kuyusudur ve bok kokusundan şehirde gezemezsin. Nesef halkı hırlı ve aşırı fanatiktir. İranşehr [Nisabur] halkı vurdumduymaz, çenesi düşük ve çakırkeyf insanlardır. Sokakları pislik içinde; hanlarını lağım götürüyor, pislikten hamamlarına giremezsin. Nesa'da rezillik diz boyudur. Fanatizm yüzünden yöre harabeye dönmüştür. Köylerinde Kur'an'a ilaveler yapan, ezanı şarkı söyler gibi okuyan ve İslam'dan sapan Harezmliler yaşarlar. Mısırlılar Kur'an'ı ağlıyormuş gibi okurlar.
Reyy halkı adlarını değiştirir ve Ali, Hasan ve Ahmed yerine Alka, Haska ve Hamka derler. Hemedan halkı Ahmedla ve Muhammedla ve İşla derler.